Ko`p vazifali bo`lish (bajarish) o`zi nima va uni rivojlantirish kerakmi

Ko'p vazifali bo`lish, ya'ni bir vaqtning o'zida bir nechta ishlarni bajarishga urinishlik yoki ularni tez tez almashtirish, bir qarashda foydali va yanada samaraliroq ko'rinishi mumkin. Biroq, bizning miyamiz faqat bitta vazifaga to'liq e'tibor berishi mumkin, shuning uchun bir vaqtning o'zida ikki yoki uchta ishni bajarish orqali biz samarali bo'la olmaymiz.

Ko'p vazifalarni bajarish nafaqat xato xavfini oshiradi, balki miyani tezroq charchatib, qo'shimcha kuch sarflanadi. Bundan tashqari, ko'p vazifalarni bir vaqtda bajarishlik insonga ko'proq ongli ravishta harakat qilishlikga to'sqinlik qiladi, bu esa uning atrofida sodir bo'layotgan voqealarni tahlil qilishga va to`g`ri qaror qabul qilishga imkon bermaydi.

Kundalik hayotda bir vaqtning o`zida ko'p vazifalarni bajarishlik zararsiz bo'lishi, masalan, ma`ruza eshitishlik yoki nonushta paytida yangiliklarni o'qish mumkin. Ishda esa ko'plab ish beruvchilar bir vaqtning o'zida bir nechta ishlarni qila oluvchi xodimlarni ko`proq qadrlashadi. Biroq, tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, agar bir vazifani bajarayotgan vaqtda 23 daqiqada  ichida kamida bir marta boshqa ishlarga o'tsa, 1-chi ishni 100% yaxshi bajarish mumkin bo'lmaydi. Doimiy ko'p vazifali rejimda ishlash xodimning stressiga va tez charchashiga olib kelishi mumkin.

Ko'p vazifalarni bajarish odatiy kundalik ishlarni bajarishda haqiqatan ham foydali bo'lishi mumkin, ammo ish va o'qishda unday qilmagan yaxshiroq, chunki mahsuldorlik pasayadi, xato qilish xavfi ortadi, stress darajasi oshadi, charchoq kuchayadi va ish sifati pasayadi.

Ko`p vazifali bo`lish nima uchun zararli?

33% rossiyliklarning fikricha ko'p vazifalali bo`lishlik talabgor mutahassis sifatida qolishlikga yordam beradi deb hisoblaydi. Bu haqiqatan shundaymi?

Ko'p vazifali bo`lishlik, albatta, odatiy ishlarni bajarishda foydali bo'lishi mumkin. Ammo ishda va o'qishda undan bunday ishlamaganlik yaxshiroqdir, chunki.

Samaradorlik pasayadi. 

Bir vaqtning o'zida ma'ruza tinglashga va elektron pochta xabarini yozishga harakat qilishlik, e'tiborni pasaytirib, mahsuldorlikni pasaytiradi. Xato qilish xavfi ortadi va vazifani bajarish uchun ko'proq vaqt talab etiladi. Tadqiqotchilar shuni aniqladilarki, ishlar o'rtasida almashinish xatolar sonini ko'paytirib, vazifani o'zgartirishlik samarali vaqtning 40%ini olib qo`yadi.

Stress darajasi ortib borada. 

Masalan, menejer mijoz bilan muloqot qilish vaqtida, parallel ravishda dasturni sinab ko'rishi va hujjatlarni to'ldirishi uchun unga vaqt yetishmayotganligini his qiladi. "Shoshilinch" deb belgilangan ko'p narsalar insonni tezda charchatadi. Vazifalar qanchalik xilma-xil bo'lsa, stress shunchalik yuqori va oqibatlari ham shunchalik jiddiy bo'lishi mumkin.

Charchoqlar to'planadi. 

Agar ertalab xodim o'zini bir nechta loyihalar bilan yuklab, hammas yerda oz-ozdan vaqt o'tkazishga harakat qilsa, tushdan keyin u qolgan ishlarga yetarli kuchga ega bo'lmasligi mumkin.

Ish sifati pasayadi. 

Vazifalar tez-tez almashinilsa, ishga e'tibor ham susayadi va natijalar ham yuzaki bo'lishi mumkin.

Birdaniga ko'p vazifa bajarishlik o'rganishga arziydimi?

Birdaniga ko'p vazifalarni bajarishlikga emas, balki rejalashtirishni o'rganish yaxshiroqdir. 🙂 Insonlarning atigi 2,5%i haqiqatan ham samarali ko'p vazifalali bo`lishligi mumkin. Ammo ba'zida ko'p vazifali rejimi zaruratdir. Masalan, ishda hisobot davri-Siz undan qochib qutula olmaysiz. Demak sog'lig'ingizga zarar bermasdan bu vaqtni qanday o'tkazish haqida ba'zi maslahatlarni qabul qilishingiz lozim.

Ishni umumiy baholab, uni o'zingiz yaxshi biladigan va jarayonga chuqurroq o`rgag'ishlikni talab qiluvchilarga ajrating. Ish rejasini tuzayotgan vaqtda, miyyangiz hech bo`lmaganda bir oz dam olishi uchun murakkab va oddiy vazifalarni navbat va navbat bajaring.

Mayda narsalarni deb sizni chalg'itmasliklari uchun hamkasblaringiz uchun ko'rsatmalar va eslatmalar tayyorlab qo`ying. Masalan, siz shartnomalar tuzish bilan shug'ullanasiz. Agar hamkasblaringiz doimiy ravishda oldingizga kelib, qanday hujjatlar kerakligini va shartnomani qancha vaqt ichida tayyorlashingizni so'rayverishsalar, unda shartnomani ro'yxatdan o'tkazish uchun vaqt yetmasligi mumkin. Hamkasbingiz bilan birinchi suhbatingizdeloq, unga tez-tez qo`yiladigan savollar faylini yuboring. Ish kuningiz qanchalik xotirjam o`tishiga hayron qolasiz.

Ko'p vazifalarni bajarish kerak bo'lishi mumkin bo'lgan davrlarni rejalashtiring. Agar siz ish juda ko'p bo'lishini taxmin qila olsangiz, unda siz hayotning boshqa sohalarini tushirishingiz mumkin. Masalan, hisobot davrida uyda diqqat bilan e'tibor berishni talab qiladigan hech narsani rejalashtirmang. Agar siz kun davomida ishda tanaffus qilsangiz va kechqurun kvartirada ta'mirlash qilsangiz yoki diplom yozsangiz, aqldan ozishingiz mumkin.

Ko'p vazifalarni birdaniga bajarish kerak bo'lishi mumkin bo'lgan davrlarni rejalashtiring. Agar Siz ish juda ko'p bo'lishini taxmin qila olsangiz, unda hayotning boshqa sohalarini yengillashtirishingiz mumkin. Masalan, hisobot tayyorlash davriga uyda diqqat bilan e'tibor berishni talab qiladigan hech narsani rejalashtirmang. Agar kun davomida ishda qattiq mehnat qilib, kechqurun uyingizda ta'mirlash qilsangiz yoki diplom yozsangiz, aqldan ozishingiz mumkin.

Agar qiynalayotgan bo`lsangiz qahramon bo`lishlikga yoki vazifalarni yigishga harakat qilmang. Ba'zida ko'p vazifalarni bajarish bizning majburiyatimiz emas, balki bizning tashabbusimizdir. Agar Sizga juda ko`p ish buyurayotgan bo`lsa va sizning norozilik bildirishingiz yomon taassurot qoldiradi deb o'ylasangiz, unda bunday o'ylashni to'xtating va birinchi navbatda o`zingizni o`ylashni o`rganing. Sizning sog'lig'ingiz va xotirjamligingiz bu eng muhimidir.

Gaplashing va yordam so'rashdan tortinmang. Agar hech kim Sizga ishda yordam bera olmasa, oilangizdan uy ishlarida yordam so'rang, shunda siz hech bo'lmaganda kechqurun va dam olish kunlari to'liq dam olishingiz mumkin.

Taqvim yoki vazifalar ro'yxatini soat bo'yicha tuzing. Unga nafaqat ishlaringizni, balki shaxsiy ishlarni ham yozing. Shunday qilib, Sizning kuningizda atiga 24 soat borligini va Germiona Grenjer kabi vaqt mashinasi hali ixtiro qilinmaganini tushunib etasiz.🙂

Dam olish uchun pul va vaqtni ayamang. Yaxshi ishlaydigan kishi xuddi shunday yahshi dam olishi  ham kerak. Agar Siz haftani juda kuchli stressda o'tkazgan bo'lsangiz, o`zingizga  ajoyib mini-ta'tilni, shahat tashqarisiga sayohat qilishga va maroq oluvchi go`zallik saloniga  bo`rishga rejalashtiring. Axir, nima uchun bunchalik qattiq mehnat qilyapsiz?

O'zingizni ko'p vazifadan qanday ajratish kerak

Agar Siz ko'p vazifali rejimda ishlashga odatlangan bo'lsangiz, unda o'zingizni unday ishlamaslikga harakat qiling. Har 10 daqiqada ishlarni o`rnini almashtirish o'rniga, ish vaqtingizni va boshqa ishlarni to'g'ri taqsimlashga harakat qiling.

Kunlik reja yozib boring. Qaysi vazifalar muhimroq ekanligini aniqlab, birinchi navbatda ularni bajarishga e'tiboringizni qarating. Pochtangizga qachon vaqt ajratasiz, qo'ng'iroqlarga qachon javob berasiz, uchrashuvlarni qachon o'tkazasiz va boshqa vazifalar ustida ishlashingizni vaqtlarini belgilab oling. Agar kerak bo'lsa, kun bo'yi ba'zi masalalarni hal qilish uchun bor vaqtingizni sarflang va boshqa narsalar bilan chalg'imang. Dasturchi Stanislav Petrosyan aynan shunday ishlashini aytadi: ish kunini to'liq yozadi, aks holda Kod yozishga e'tibor qarata olmaydi.

Vazifaga vaqt ajrating. Kuchlik dedlayn diqqatni jamlashga va ishlarni kechiktirmaslikka yordam beradi.

Vaqtni boshqarish usullaridan foydalaning. Masalan, Pomodoro texniki uchun: taymerni 25 daqiqaga qo`ying va ishingizga e'tiboringizni kuchaytiring. Vaqt tugagach, 5-10 daqiqa tanaffus qiling. To'rt-besh marotaba qilganingizdan so'ng, tushlik ovqatlanish uchun ishingizni to'xtatishingiz mumkin. Bizda "vaqtni boshqarishning 15 ta mashhur texnikasi" maqolasi bo`lib-uni o'qib, o`zingizga eng yoqgan texnikani tanlang🙂

Chalg'imang. Messenjerlardan habarnomalarni o'chirib qo`ying. Ko'pincha bizni ahamiyatsiz xabarlar ishdan chalg'itishi mumkin: kimdir fotosuratga laykni bo`sgan yoki YouTube da sevimli shoumizning yangi qismi chiqgan bo`lishi mumkin. Internetda sayr qilish uchun vaqt ajrating, spamlar sizni chalg'itib qo`yishiga yo'l qo'ymang.

"Bir vazifalilik. Faqat bitta narsaga e'tibor qaratib, ko'proq vaqt ajrating " kitobining muallifi Devora Zak-har kim o`zining fikrlariga va his-tuyg'ulariga e'tibor qaratish qobiliyatini shakllantirishga va ongni rivojlantirishga maslahat beradi.

Mashina haydab ketayotganingizda yoki ko'chada yurganingizda, siz umuman yo'l haqida o'ylamasligingizni payqagandursiz. Hatto bunday kichik narsalarda ham bir narsaga e'tibor qaratishni o'rganing: osmonlarda uchub yurishdan ko'ra, hozir atrofingizni nimalar o`rab turgani haqida o'ylashga harakat qiling.

Yana bir maslahat-o'tmishda biron bir xato yoki muvaffaqiyatsizlik yuz bermaganda edi, hammasi boshqacha bo'lishi mumkinligi haqida o'ylab vasvasaga tushmang va bundan keyin nima bo'lishi mumkinligi haqida ham tashvishlanmaslikni o'rganing. Devora Zakning fikriga ko'ra, bu fikrlar katta vaqt yo'qotishlariga olib keladi va bizning potentsialimizni to'liq ochib berishga to'sqinlik qiladi.